1. Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết dengue (Dengue Hemorrhagic Fever) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Đặc điểm lâm sàng chủ yếu của sốt xuất huyết dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn tới sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong.
2. Những biểu hiện thường gặp khi nghi ngờ sốt xuất huyết
- Sốt cao đột ngột: Thường sốt từ 39°C đến 40°C, bắt đầu đột ngột và có thể kéo dài từ 2 đến 7 ngày.
- Đau đầu mạnh: Đau đầu dữ dội, đặc biệt là vùng trán và sau hốc mắt.
- Đau cơ và khớp: Cảm giác đau nhức toàn thân, đặc biệt là các cơ, khớp, và cơ bắp. Đây cũng là lý do mà sốt xuất huyết còn được gọi là "bệnh sốt đau khớp".
- Đau sau mắt: Đau hoặc cảm giác nặng nề ở sau hốc mắt là một triệu chứng điển hình.
- Phát ban: Sau một vài ngày sốt, bệnh nhân có thể xuất hiện phát ban, thường bắt đầu từ mặt và lan xuống các bộ phận khác của cơ thể. Phát ban có thể là mẩn đỏ hoặc các nốt nhỏ, giống như phát ban dị ứng.
- Chảy máu nhẹ: Một số người có thể bị chảy máu cam, chảy máu chân răng, hoặc có xuất huyết dưới da (xuất huyết nhỏ hoặc bầm tím).
- Mệt mỏi, buồn nôn và nôn: Cảm giác mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn mửa cũng là triệu chứng phổ biến.
- Đau bụng và tiêu chảy: Đau bụng, đôi khi kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón.
- Sưng hạch bạch huyết: Có thể có sự sưng hoặc viêm các hạch bạch huyết (các hạch nhỏ nằm trong cơ thể giúp chống lại nhiễm trùng).
- Chóng mặt, khó thở: Trong những trường hợp nghiêm trọng (sốt xuất huyết nặng), có thể xảy ra tình trạng sốc, khiến bệnh nhân cảm thấy chóng mặt, khó thở, hoặc thậm chí có thể dẫn đến hôn mê.
Những dấu hiệu cảnh báo cần đến bệnh viện ngay:
- Chảy máu nhiều, như chảy máu cam nặng, chảy máu chân răng, hoặc xuất huyết dưới da.
- Đau bụng dữ dội và nôn mửa nhiều.
- Cảm giác mệt mỏi hoặc chóng mặt nghiêm trọng.
- Khó thở hoặc hơi thở nhanh và nông.
Nếu gặp những triệu chứng này, cần đến bệnh viện ngay lập tức để được xử lý kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Lưu ý: Để chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, nếu nghi ngờ bị sốt xuất huyết, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm và điều trị.
3. Người bệnh nên làm gì khi nghi ngờ sốt xuất huyết?
3.1. Đến cơ sở y tế ngay lập tức
- Khám bác sĩ: Nếu bạn nghi ngờ mình bị sốt xuất huyết, bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ khám và chẩn đoán chính xác. Các bác sĩ sẽ yêu cầu làm xét nghiệm máu để xác định sự hiện diện của virus dengue.
- Không tự chẩn đoán hoặc tự điều trị: Tránh tự ý dùng thuốc hạ sốt hoặc thuốc chống viêm không có chỉ định từ bác sĩ, vì một số thuốc (như aspirin hoặc ibuprofen) có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, vốn là triệu chứng điển hình của sốt xuất huyết.
3.2. Theo dõi chặt chẽ các triệu chứng của người bệnh
- Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe: Chú ý theo dõi sự thay đổi của các triệu chứng như sốt, phát ban, chảy máu, đau bụng hoặc khó thở. Nếu thấy các biểu hiện xấu đi, bạn cần phải đến bệnh viện ngay lập tức.
- Lưu ý các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chảy máu không kiểm soát, khó thở hoặc hôn mê. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của sốt xuất huyết nặng, người bệnh cần được cấp cứu ngay.
3.3. Bổ sung đủ nước
- Uống đủ nước: Sốt xuất huyết có thể gây mất nước do tình trạng sốt cao, nôn mửa. Vì vậy hãy uống nhiều nước (nước lọc, nước oresol, nước dừa, canh rau) để bù đắp lượng nước bị mất và duy trì sự cân bằng điện giải trong cơ thể.
- Tránh đồ uống có caffein hoặc cồn: Các đồ uống này có thể làm cho cơ thể mất nước thêm.
3.4. Nghỉ ngơi và tránh vận động mạnh
Bệnh nhân cần nghỉ ngơi hoàn toàn và tránh làm việc quá sức vì cơ thể cần thời gian để phục hồi.
3.5. Giảm sốt đúng cách
- Dùng thuốc hạ sốt an toàn: Nếu sốt cao, có thể sử dụng paracetamol (acetaminophen) theo chỉ định của bác sĩ để hạ sốt. Tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen vì chúng có thể gây ra các vấn đề về đông máu, đặc biệt trong trường hợp sốt xuất huyết.
- Chườm mát: Bạn có thể dùng khăn ấm hoặc nước mát để lau ở các vùng da có nếp gấp như cổ, nách, bẹn giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể.
3.6. Giữ vệ sinh và tránh bị muỗi đốt bằng các biện pháp sau
- Loại bỏ, vệ sinh các nơi sản sinh muỗi như ao, hồ, vũng nước, chum vại,...
- Dùng các sản phẩm chống muỗi.
- Ngủ trong màn/mùng, v…v
3.7. Giữ liên lạc với bác sĩ
Thông báo ngay cho bác sĩ các triệu chứng xấu để được xử lý kịp thời.
3.8. Không tự ý sử dụng thuốc không kê đơn
Tránh dùng thuốc không kê đơn: Không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt như aspirin hoặc ibuprofen mà không có chỉ định của bác sĩ, vì chúng có thể gây xuất huyết hoặc làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
